یک مستندساز گفت: درباره حاج قاسم بعد از گذشت 3 سال هنوز یک فیلم سینمایی خوب نداریم. . انسانیت برای حاج قاسم در الویت بود، به همین خاطر در همه جای دنیا یک رفتار ثابت را از ایشان می دیدیم.

مستند «ردی از یک مرد» به کارگردانی ساسان فلاح فر روایتی متفاوت از ابعاد شخصیتی و زندگی شهید سردار حاج قاسم سلیمانی است. این مستند از زبان مردم روستای قنات ملک، زادگاه سردار بزرگ انقلاب است.

ساسان فلاح فر، کارگردان «ردی از یک مرد» با اشاره به روایت متفاوت این مستند از زندگی شهید سردار حاج قاسم گفت: ما نباید به زندگی قهرمان داستانمان تک بعدی نگاه کنیم. متاسفانه تا الان اکثرا به مسائل نظامی و مقاومت زندگی سردار، که البته بخش بسیار مهم و بین الملی است، پرداخته اند. نکته اینجاست این شخصیت ابعاد مختلفی دارد. من قبلا هم در مستند «خاطرات بادیه» سعی کردم حتی در دل جنگ و اتفاقات نظامی سوریه نگاه جدیدتری نسبت به سردار سلیمانی داشته باشم و بعد از شهادتشان هم این نگاه را ادامه دادم.

وی افزود: با توجه به این نکات لازم بود به تاریخ و جغرافیای دورتری سفر کنیم. به 200 کیلومتری کرمان یعنی روستای قنات ملک، زادگاه سردار عزیزمان رفتیم. در این روستا بسیاری از افراد از قدیم سردار را می شناختند، به واسطه صمیمیت و بی تکلف صحبت کردن آنها ما توانستیم حرف های دست اولی را درباره رفتار حاج قاسم با این افراد بشنویم. حاج قاسم در احوال زندگی اهالی روستا جاری بود، نیاز نبود فکر کنند و در مورد سردار صحبت کنند. مردم به زندگی روزمره خودشان می پرداختند اما دائم درباره این قهرمان بین المللی صحبت می کردند. ما توقع نداشتیم از جانب این افراد بتوانیم حاج قاسم را بشناسیم، اما به کمک آنها زاویه ای از ابعاد شخصیتی سردار را شناختیم که بسیار مفید بود.

فلاح فر با تاکید بر عزیز بودن شهید سردار سلیمانی برای تمام مردم ایران بیان کرد: این فرد اصل خودش را فراموش نکرد. فارغ از ملیت، دین، سواد و ... به همه انسان ها احترام می گذاشت و اهمیت می داد. انسانیت برای حاج قاسم در الویت بود، به همین خاطر در همه جای دنیا یک رفتار ثابت را از ایشان می دیدیم. یکبار حاج قاسم در زمان جنگ سوریه، در خانه تخریب شده و جنگ زده ای نماز خواند و بعد دست خطی از آنجا برجای گذاشت و از اهالی خانه بابت نماز خواندن در ان مکان حلالیت طلبید و تمام مشخصات خود را نوشت که اگر او را حلال نکردند به او خبر دهند. با کنار هم قرار دادن همه ی این خرده روایت ها بعد جدیدی از زندگی این فرد به دست ما می رسد که کمی باعث شناخت بهتر می شود.

کارگردان این مستند درباره روند تولید این مستند عنوان کرد: هر فیلمسازی زمان بندی مشخصی برای زمان ضبط و پیش تولید می گذارد. با توجه به اینکه برای اهالی روستا سخت بود یکبار اطلاعات را از آنها بگیریم و بعد ضبط کنیم و همچنین اینکه با این کار، مستند از بکر بودن فاصله می گرفت، به کمک ابوذر سلیمانی مدیر تولید کار، مرحله پیش تولید کوتاه شد، نهایتا با 13 روز ضبط و چندین ماه تدوین و اصلاح رنگ کار آماده پخش شد.
وی اهالی روستا را در کنار حاج قاسم شخصیت اصلی فیلم خواند و گفت: به نظرم حاج قاسم این افراد را به ما معرفی کرد، انسان های صاف و زلالی که برای شناخت حاج قاسم نیاز است آنها را بشناسیم. ما برای هیچکدام از افراد درون مستند سمت و نسبتی با حاج قاسم را ننوشتیم، به خاطر اینکه شما باید خود آن فرد که با اهمیت است را بشناسید. بخش سخت کار ما هم این بود که بسیاری از صحبت های اهالی روستا را متوجه نمی شدیم و ابوذر سلیمانی آنها را ترجمه می کرد، در فیلم هم صحبت ها به صورت زیرنویس آمده است.

این مستندساز افزود: ما درباره یک ژنرال بین المللی صحبت می کنیم که با تمام مشغله و گرفتاری هایش سالی دو بار به زادگاهش سر میزده و به خانه تک تک اهالی روستا می رفته است! شما در این روستا کسی را پیدا نمی کنید که خاطره و یادگاری شخصی از سردار بزرگ انقلاب اسلامی نداشته باشد. برای خود من و تمام عوامل کار حاج قاسم قبل سفر به روستای قنات و بعد از سفر خیلی متفاوت شد. شناخت ما نسبت به این حاج قاسم بیشتر شد.

فلاح پور با اشاره به خاطرات جذاب اهالی روستا از حاج قاسم در این مستند اظهار کرد: پیرزنی در این روستا به نام خاله غزاله بود، او تعریف می کرد روزی سرویس بهداشتی خانه اش خراب شده و با حاج قاسم، که سوریه بودند، تماس گرفته و مشکل را مطرح کرده است. شهید سردار سلیمانی هم بلافاصله با آقای درودی که به معمار حاجی معروف بوده تماس می گیرد و از ایشان می خواهد خانه خاله غزاله را تعمیر کند تا برگردد و حساب کتاب کنند. این روند همیشگی ایشان بوده است، مردم قنات بابت مشکلات جزئی هم با سردار تماس می گرفتند. نه تنها مردم این روستا بلکه مردم روستاهای اطراف هم از حاج قاسم درخواست های کوچک و بزرگ داشتند و ایشان مساعدت می کردند. با این خاطرات متوجه می شویم چقدر این انسان واقعی است. آنجا نه رسانه ای نبوده که موجب شهرت سردار شود، و نه سردار نیازمند آنها بوده و نه وظیفه سازمانی ایشان بوده است. تنها دلیل این بوده که این انسان ها برای سردار مهم بوده اند.

کارگردان مستند «در جست و جوی تاریخ گمشده» در پاسخ به این سوال که آیا تولیدات سینمایی درباره سردار شهید حاج قاسم سلیمانی تا امروز کیفیت و کمیت لازم را داشته است، عنوان کرد: تولید آثار هنری درباره شخصیت ها و اتفاقات مهم نیازمند نگاه متفاوت از زوایای گوناگون است. در مورد حاج قاسم صحبت ما درباره یک شخصیت مهم نیست، درباره یک قهرمان صحبت می کنیم. مثل همین مستند بنده در تمام شهرها و استان های ایران و حتی در کشورهای اطراف هم می توانیم از همین روایت های کوچک درباره حاج قاسم بدست آوریم. هربار که اثر جدیدی از زاویه متفاوت درباره زندگی این سردار بزرگ ساخته شود قابل تقدیر است. قطعا نیاز است بیشتر به این موضوع بپردازیم. شما می بینید آمریکایی ها درباره جنگ جهانی دوم با تحریف، که بعضی ها می گویند به حق بوده و بعضی دیگر نه، هر سال فیلم با خط داستانی متفاوت می سازد و همه نگاه می کنند. اما ما درباره چنین قهرمانی بعد از گذشت 3 سال هنوز یک فیلم سینمایی خوب نداریم. بازهم سینمای مستند جلوتر است، امیدواریم سینمای داستانی هم دقیق تر به ابعاد شخصیتی سردار بپردازد.

خبرنگار: لیلا نوعی